Вие сте тук

За авва Даниил Скитски и монахинята, която се преструвала на пияна

Възыде нѣкогда ѡт(е)цъ Данїилъ съ ꙋченикѡмъ своим  ѿ скїта въ горнѧѫ Ѳїваидѫ, въ скїтъ, идеже живѣше ѡт(е)цъ Аполло. И слышавше ѡ(т)ци пришествїе ег(о), изыдошѫ въ срѣтенїе его въдале ѿ скїта ꙗко пъприщъ з. Бѣше же множае ꙗко е тысѫщъ мѫжїи. И бѣ видѣти ихъ по пѣскѹ лежѫщѫ ниц, ꙗкоже чїнъ агг(е)лъскыи ѡжидаѫще приѫти ꙗко Х(рїст)а. Ѡвї ꙋбо рїзы своѫ постилаахѫ прѣд нїмъ, инї же кокѡлы своѫ простираахѫ под ногама его. И бѣ видѣти ѿ очию ихъ ꙗко источникы слъзъ. И прїде архїмѫндритъ и поклони сѧ емѹ седмижды, прѣжде даже не прїити старцѹ к немѹ. И цѣловавша себе сь любовїѫ, и молишѫ старца слышати слово ѿ него, понеже бѡ не скоро гл(агол)аше къ комѹ. И сѣдошѫ вънѣ монастырѣ на пѣсцѣ, зане не мощи въмѣстити ихъ цр(ъ)кви. Повелѣ же ѡт(е)цъ Данїилъ ꙋченикѹ своемѹ: „Напиши: „аще хощете сп(а)сти сѧ, нестѧжанїе и млъчанїе дръжите, въ двою бѡ сею заповѣдїѹ все иночъское житїе вїситъ“. Ꙋченикъ же его написав, ꙗкоже рече емѹ старецъ и въдастъ нѣкоемѹ ѿ братеи. И прочее сиа егупетскы братиамъ. И ꙋмилшесѧ, плакаахѫ въси.

И изшедшѹ же емѹ ѿтѫдѹ, прїиде въ Ерїмѹполь. Гл(агол)а ѹченикѹ своемѹ: „Иди въ монастирь ѡнъ женскыи и тлъкнѫвъ, ръци къ игꙋменїи: „Вѣждь, ꙗко се грѧдѫ“. Есть бѡ монастирь ѡнъ, гл(агол)емыи ѡ(т)ца Їеремиѫ, и живѫт тамо т женъ постницъ“.

Шед же ѹченикъ и тлъкнѫвъ. Пришедши же дверница и тисѣмъ гласомъ ѿвѣща емѹ ѿ внѧтръ: „Сп(а)си сѧ, добрѣ пришелъ еси. И что хощеши?“ Ѡн же рече еи: „Къ игѹменїи слово хощѫ рещи“. Ѡна же рече: „Не бесѣдѹетъ нї къ комѹже, нѫ ръци иже хощеши, и рекѫ еи“. Ѡн же рече: „Шед ръци еи: „Ꙗко мнїхъ нѣкыи хощетъ бесѣдовати к тебѣ“. Ѡна же скоро шед, повѣда еи. Пришедши же игѹменїа и тенцѣмъ гласомъ рече к немѹ: „Сп(а)си сѧ, брате, что хощеши?“ И гл(агол)а братъ: „Ꙗко сътвориши любовь, да ѡблѧгѫ въ нощь сиѫ зде съ единѣмъ старцемъ да не како снѣдени бѫдемъ ѿ ѕвѣрїи“. Рече же емѹ великаа: „Нїколиже, брате, не въниде мѫжъ зде. [Полезнѣе бо] вамъ естъ снѣденомъ быти ѿ вънѣшьнїихъ звѣрїи, нелиже ѿ вънѧтръшнїихъ“. Гл(агол)а братъ: „О(те)цъ скїтскыи ѥс(т) Данїилъ“. Ѡна же слышавши, ѿвръзе ѡбоѫ двери и изыде, текѫщи. Такожде же и всѧ постнїцѧ. И постилаахѫ рїзы своѫ ѿ дверїи монастирѣ даже до мѣста, идеже бѣ старецъ. И покланѣѫще сѧ, цѣловаахѫ нозѣ его.

И въведошѫ его съ великоѫ радостиѫ и веселием в монастирь. И повелѣ великаа принести лекань. И вълиавши водѫ топлѫ и былїе нѣкое бл(а)говонно, и постави всѧ постницѧ въ два лика, сама же своима рѫкама ѡмы нозѣ его, такожде и ѹченикѹ его, и приводѧщи по единои над ѹмывалницѫ, кроплѧ ихъ ѿ с(вѧ)т(а)го ѡного ѡмыванїа. Послѣжде же въсѣхъ вълиа въ нѣдра своа и на главѫ своѫ. Бѣ же видѣти ихъ ꙗко каменїе безгласны: маанием бо бесѣдоваахѫ дрѹгаа къ дрѹгои, бѣ же и по шествїе и видѣнїе ихъ агг(е)лъско. И гл(агол)а старецъ къ великои: „Нас ли стыдѧт сѧ сестры или сице сѫтъ всегда?“ Ѿвѣщавши же великаа: „Сице сѫтъ всегда рабынѧ твоѫ, вл(а)д(ы)ко, нѫ моли ѡ нихъ“. Рече еи старецъ: „Ръци ꙋченїкѹ моемѹ да навыкнеть ѿ сихь млъчанїѹ, понеже ꙗко гоѳинъ прѣбываеть съ мноѫ“.

Едина же бѣ ѿ нихъ лежѫщи посрѣдѣ двора и спѧщи, и раздраны ризы носѧщи. Гл(агол)а старецъ къ великои: „Кто естъ сїа лежѫщиа?“ Ѿвѣща емѹ: „Едина ѥс(т) ѿ сестръ пїаница и что сътворити еи не вѣмъ. Ѿгнати сиѫ из монастирѣ, боѫ сѧ грѣха, ѡставити еѫ пакы, нѫ смѫщаетъ сестры“. Гл(агол)а старецъ ѹченикѹ своемѹ: „Възми ꙋмывалницѫ и възлѣи на нѧ“. Ѡн же сътвори тако. Ѡна же ꙗко ѿ ѹпїваниа винѹ въста. И рече великаа: „Сице ѥс(т), вл(а)д(ы)кѡ, всегда, ꙗкоже вїдиши“.

Поѫт же великаа ѡ(т)ца Данїила и въвед(е) его въ трапезѫ. И сътвори вечерѧ сестрамъ, и рече: „Бл(аго)с(ло)ви, ѡ(т)че, рабынѧ своѫ, ꙗко да въкѹсѧтъ пред тобоѫ“. Ѡн же бл(аго)с(ло)ви ихъ. Сама же и втораа сѣдошѫ с нимъ. И прѣдложишѫ старцꙋ сочїво квашено и неварено зелїе, и фїникы, и водѫ; ꙋченикѹ же его поставишѫ мало хлѣба и лѧщѫ варенѫ, и растворено вїно; инокынѣм же прѣдложишѫ варениа различна и рыбы, и вина доволно. И никтоже ничьсоже вѣща. По вънегда же въстати ѿ тарпезы, гл(агол)а старецъ къ великои: „Что ѥс(т) се, еже сътвори?“ Намъ под(о)бааше снѣсти болшаа, вы же снѣдосте сїа!“ Рече же великаа къ старцѹ: „Ты, вл(а)д(ы)кѡ, зане мних еси, сего ради и пїщѫ мнишъскѫѧ прѣдложихом ти; ꙋченикѹ же твоемѹ понеже ѹченикъ ѥс(т) мнихѹ, пищѫ иночьскѫѧ подахом емѹ; мы же новоначѧлны сѫщѫ, пищѫ новоначѧлныхъ снѣдохомъ“. И рече старецъ: „Б(ог)ъ да исплънить любовь вашѧ, зѣло ползевахом сѧ“.

Ѡшедшем же въсемъ спати, гл(агол)а старецъ ѹченїкѹ своемѹ: „Шед, смотри где хощеть спати пианна ѡна, иже посрѣдѣ двора лежѫщиа“. Ѡн же смотривъ, сказа емѹ: „Ꙗко идеже сътварѣѫтъ паракель потрѣбѫ тѣлеснѫѫ“. И рече старецъ ꙋченикѹ своемꙋ: „Побдимъ въ нощь сиѫ мало“. Егда же ѹснѫшѫ всѧ инокынѧ, поѫтъ старецъ ѹченика своего и пришед близъ мѣста, идеже бѣ пїанна ѡна. И зрѧть ꙗко въста и въздѣ рѫцѣ свои на н(е)бо, и слъзамъ еѫ ꙗко потокꙋ текѫщимъ, и бесчислъно множъство колѣнѹпоклоненїи творѧщи. Егда же ѡщѹщааше нѣкѫѧ ѿ постницъ, пришедшѫ нѫждѫ ради тѣлеснѫѧ, повръгъ себе на земѧ и творѣше себе ꙗко спѧщѫ и храплѧщѫ. Сице же творѣше по всѧ вечеры.

Рече старецъ ѹченикѹ своемѹ: „Призови ми великѫѧ ѡтаи“. И шед и призва великѫѧ и вторѫѧ по неи. И всѧ нощь сматрѣахѫ сиѫ ꙗже творѣше. Великаа же начѧть съ плачемъ гл(агол)ати: „Ѡ, коликаа азъ зла сътворихъ к неи!“ Егда же ѹдари било црквное, шед великаа и повѣда въсѣмъ постницамъ бывшее. И быс(т) плачь велїи ѡ неи. Ѡна же разѹмѣвши ꙗко ѹвѣдѣна быс(т), приходить ѡтаи идеже бѣ старецъ спѧи. И ѹкрад жезлъ его съ милотаремъ, и абїе ѿвръзе двери, и напїсана писание на дверехъ, гл(агол)ѧще сице: „М(а)т(е)рѧ и сестры моѫ, простите мѧ ѡ ихже съгрѣшихъ вам и молите ѡ мнѣ“.

Егда же быс(т) д(е)нь, поискашѫ еѫ и не ѡбрѣтошѫ. И пришедше къ вратѡмъ монастирѣ, ѡбрѣтошѫ двери ѿвръсты и написанїе ѡно на вратѣх, блаженаа же нигде же ѡбрѣте сѧ. И быс(т) абїе плачь велии и рыданїе в монастири ѡ неи. И гл(агол)а старецъ къ великѡи: „Азъ сеѫ ради прїидохъ само. Сицевыихъ бѡ пїаницъ любитъ б(ог)ъ“. И начѧшѫ всѧ постницѧ исповѣдовати къ старцѹ пакости, иже сътворишѫ к неи.

И сътворь старецъ молитвѫ сестрамъ, и изыде абїе из монастирѣ. И иде въ келїѧ своѫ, благодарѧ и славлѧ б(ог)а, иже съкръвенныихъ рабъ своих свѣдѧ, и не попѹщаѫ ихъ в мнозѣ ѹтаити сѧ, нѫ ѿкрываѫ сихъ вѣдомомъ быти ѿ всѣхъ въ похвалѫ и славѫ с(вѧ)т(о)мѹ имени его, не тьчиѫ въ животѣ, нѫ и по смрти.

Препис: 

Текстът се препечатва по изданието: Николова,Св. Патеричните разкази в българската средновековна литература. София, 1980, 211-213 (№ 44).

Транскрипция: 
Мая Петрова-Танева